گردآورنده : مهدی سوری رئیس اداره اوقاف شهرستان نهاوند 

روز پنجم ذی‌القعده و پنجمین روز از دهه کرامت با عنوان «امامزادگان؛ ذخائر معنوی جامعه» در تقویم رسمی کشور به عنوان روز بزرگداشت و تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه نامگذاری شده است. 

بسیاری از امامزادگان مدفون در ایران زندگی‌نامه‌شان اعم از نسب، شهادت یا مرگشان بطور پراکنده در کتاب‌های مختلف آمده و تعدادی هم زندگینامه و نسب‌شان به‌دلیل مسائل سیاسی و ترس از دشمنان ائمه، فقط بصورت اطلاعات نسل به نسل به ما رسیده و برای حفظ و تعیین مدفن آنان با کاشت درخت و علائمی خاص محل مرقدشان را نشانه‌گذاری نموده و بصورت اطلاع مردمی حفظ کرده‌اند و بعد از سال‌ها قبر مطهر آنان معرفی شده، که تعداد بسیاری از امامزاده‌ها در کشور ایران این‌چنین وضعیتی دارند و این خود دلیلی دیگر بر مظلومیت اهل بیت و فرزندان و نوادگان آنها است.

آمدن امام زاده‌گان به ایران از نیمه دوم قرن اول هجری شروع شده و در زمان ولایت عهدی حضرت امام رضا (علیه السلام) بسیار فزونی گرفته زیرا کمی احساس امنیت می‌نمودند و به قصد زیارت آن حضرت از مدینه و عراق به قصد دیدار ترک وطن می‌ کردند، اما بعد از شهادت آن حضرت مأمون به عمّال خود دستور داد سادات را در سراسر ایران در هر کجا که دسترسی پیدا کردند به شهادت برسانند، لذا بسیاری از سادات در این زمان شهید شدند و عده قلیلی هم مخفیانه و گمنام زندگی می کردند.

این مهاجران بزرگوار را به چهار گروه می‌توان تقسیم کرد:

گروه اول؛ آن دسته هستند که برای فرار از بیدادگری‌ و ستم‌ امویان و بخصوص حجاج راه ایران را پیش گرفتند.

گروه دوم؛ آنها که به هنگام ولایت‌عهدی امام رضا(علیه السلام) به ایران آمدند.

گروه سوم؛ آنها که در خروج برخی از فرزندان امیرالمومنین علی (علیه السلام) بر خلفای عباسی و اموی شرکت داشتند و پس از شکست آنها به این سرزمین گریختند.

و گروه چهارم؛ آنها که نسبت به سه گروه دیگر فزونی داشتند، آن دسته هستند که در زمان حکومت علویان در مازندران به دربار ایشان آمدند.

بر اساس آمار ثبت شده در سامانه جامع بقاع متبرکه؛ شهرستان نهاوند دارای ۱۹ امامزاده به شرح زیر می باشد:

۱. امامزاده (شاهزاده) محمد و علی (ع)

 ۲. امامزاده ابراهیم (ع) روستای دره ابراهیم

۳. امامزاده جعفر (ع) روستای کوهانی

۴. امامزاده مهدی ۵. امامزاده فضل (ع) برزول

۶. بلقیس و خاتون (ع) روستای دورانه

۷. امامزاده ابراهیم (ع) روستای عباس آباد

۸. امامزاده یونس (ع) روستای میان آبه

۹. امامزاده ابراهیم و اسماعیل

۱۰. امامزاده علی بن موسی (ع) واقع در مسجد و حسینیه جوانان

۱۱. امامزاده دوخواهران (ع)

۱۲. امامزاده ابراهیم (ع) روستای گیل آباد

۱۳. امامزاده باباصلاح الدین (ع) روستای کهریز صلاح الدین

۱۴. امامزاده جواد (ع) گیان

۱۵. امامزاده محسن بدیع الزمان (ع) گوشه بدیع الزمان

۱۶. امامزاده قاسم (پیرغیب) روستای رودحسن علیا

۱۷. امامزاده منصور (ع)

۱۸. امامزاده محمد (ع) روستای بیان

۱۹. امامزاده احمدعلی (ع) روستای کرک